Tıpta her idrar renginin bir anlamı vardır ve vücudun belli bir bölge veya bölgelerindeki sorunları işaret edebilir. Açık renkli idrarın tıbbi terimdeki karşılığı, bulanıklık ve tortu içermeyen sıvıdır. İdrarın içinde bulunan ürokrom ve sarı pigment bakılmış olduğu süre görülmüyorsa bu “açık ve renksiz idrar” olarak tanımlanır. Berrak ve renksiz idrarın nedeni bir fazlaca süre fazla oranda su içmektir ancak bu durumun sürekli olarak tekrardan etmesi bedende bir mesele olduğuna işaret edebilir ve doktor kontrolü gerektirir.
Açık Renkli İdrar Sebepleri
Oldukca fazla Hidrasyon
Hidrasyon(sıvı desteği) vücudun olması ihtiyaç duyulan kabul edilen su ihtiyacının karşılanması durumudur. Olması ihtiyaç duyulan düzeyinin üstünde su tüketen kişilerde “Oldukca fazla Hidrasyon” gerçekleşir ve idrarları açık ve berrak bir görüntü alır. Böbreklerin belli bir işleme kapasitesi vardır, bu kapasite aşıldığında fazla su içen kişilerin böbrekleri hasar görmeye adım atar.
Oldukca fazla Hidrasyonun Yaratacağı Olumsuzluklar
zannedilenin aksine azca su içildiğinde olduğu benzeri fazla su içmenin de vücut fonksiyonlarına elde etmiş olduğu negatif etkide bırakır vardır. Uzmanlar gereğinden fazla su tüketiminin bedendeki metabolizma sistemini bozduğunu belirtiyor. Normalde yaşamsal fonksiyonların sağlıklı olarak yerine getirilmesi için 2-2.5 litre veya 8-9 bardak su yeterlidir. Bazı durumlarda bu düzey değişim izah edebilir. Bu durumlar; hava sıcaklığı, günlük tüketilen besinler, kişilerin metabolizması ve yaşadıkları bölgenin iklim koşulları, meydana gelen fizyolojik aktiviteler sonrası terleme durumu benzeri etkenlerdir.
Lakin gene de su tüketiminde aşırıya kaçılması, gereğinden fazla su tüketimine gidilmesi, alışkanlık durumunda 5-6 litre benzeri değerlere çıkılması vücut metabolizmasını ciddi anlamda bozar ve böbrek yorulur, işlevini yerine getiremeyecek hale gelir. Bunun nedeniyle mineral kaybı olur, bu da vücuda zarar verir.
Bedende “ostosmat” denilen reseptörler bulunur ve bu reseptörler bedende olması ihtiyaç duyulan anlamda olması gereksinim duyulan su seviyesini ayarlamakla görevlidir. Reseptörler beyinde yer almıştır ve susama hissiyatını oluşturur, bu sayede vücudumuz susadığımızı haber verir ve güdüsel olarak su içmeye yöneliriz. Lakin vücudumuzda fazla su tükettiğimizin haberini verecek bir sistem yoktur. Bu nedenden fazlaca fazla hidrasyonun getireceği negatif etkilerden korunmak için kontrolde olmakta yarar vardır. Oldukca fazla hidrasyon dendiğinde en korkulan şeylerin başlangıcında su zehirlenmesi gelir.
Su Zehirlenmesi
Oldukca fazla hidrasyon ölümcül olabilir. Buna yol açan fazlaca fazla hidrasyonla birlikte gelişen su zehirlenmesidir. Vücut için lüzumlu olan tuz miktarı ve diğeri elektrolitler(potasyum , kalsiyum, magnezyum benzeri) fazla su tüketimi nedeniyle seyrelir. Bilhassa sodyum(tuz) elektroliti seviyesi ciddi anlamda düştüğünde “Hiponatremi” gerçekleşir ve fazlaca fazla hidrasyonun ana endişesi buradan gelir. Elektrolitlerin düşme hızı ne kadar hızlıysa, fazlaca fazla hidrasyonun ölümcüllüğü o denli artacaktır.
- En belirgin olan kusma refleksi(mide fazlaca fazla su ile dolar)
- Halsiz hissetme, bitkinlik ve huysuzluk
- Çok Fazla sık idrara çıkma
- Konuşma bozukluğu ve zihinde bulanıklık
- Solunum sıkıntıları ve ilerleyen zamanlardaki solunum durması durumu
- Bilinç kaybı ve konuşma bozuklukları
- Ciddi su zehirlenmelerinde halisünasyonlar görme
- Baş ağrısı, beyin kökünde hasar
- Kramp ve kas zayıflıkları benzeri bulgular
- Ödem
Tedavisi
Su zehirlenmesi tehlikeli ve süre kaybetmeden müdahale gerektiren bir problemdir. Semptomları kendinde fark edenlerin hemen bir esenlik uzmanına başvurması gerekmektedir. Esenlik uzmanınız size ilk etapta fazla su tüketimini azaltmanızı söyleyecektir. Bunun nedeniyle açık renk idrar probleminiz fazlaca fazla hidrasyondan geliyorsa idrar renginde düzelme olacaktır. İdrarınız açık, renksiz ve berrak halden çıkar, naturel sarı pigment ve ürokrom içeren rengine döner.
Esenlik uzmanının uygulayacağı ikinci aşama ise bedendeki fazla suyun atımına yarayan “Diüretik” ilaçları kullanmanızdır. Diüretik ilaçlar, idrar üretimini arttırarak bedendeki fazla suyun dışarı atılmasını sağlarlar.
Diğeri etapta esenlik uzmanınız, vücut için olması gereksinim duyulan elektrolitleri tekrardan kazanabilmeniz için bazı gıdaları tüketmenizi tavsiye edecektir. Sodyum(tuz) bakımından zengin olan turşu, peynir, domates suyu, peynir, şalgam benzeri gıdalar vücudun tamamlanmamış kalmış olduğu sodyum miktarını tamamlamasına ve vücut sisteminin sağlıklı halde çalışmasına katkı elde edecektir.
Oldukca fazla Hidrasyonun Teşhis ve Tedavisi
Esenlik uzmanı teşhis için, anlattığınız belirtilerin fazlaca fazla hidrasyondan mı yoksa daha değişik bir durumdan mı kaynaklandığını saptamak adına tıbbi geçmişinizi soracaktır. Ek olarak kan ve idrar testleri isteyebilir ve fizik muayene yapabilir. Meydana gelen tetkikler sebebiyle probleminizin kaynağında fazlaca fazla hidrasyon tespit ederse, bu kez de fazlaca fazla hidrasyonun kaynağını bulmaya çalışacaktır. Böylelikle hekiminiz fazlaca fazla hidrasyonun kaynağını yok etmek suretiyle iyileştirme uygulamaya adım atar. Iyileştirme biçiminizi belirleyen diğeri etkenlerden birisi de belirtilerinizin ne kadar şiddetli olduğudur.
Tedavinizin içerebileceği aşamalar şunlardır:
- Sıvı tüketiminin azalmasını edinmek
- Diüretik ilaçlar ile idrar üretiminin sağlanması ve bedendeki fazla suyun dışarı atılması süreci
- Oldukca fazla hidrosyana sebebiyet veren durumun tedavisi
- Oldukca fazla hidrasyona netice verdiği saptanan ilaçların durdurulması
- Ağır vakalarda takviye edilen sodyumun değiştirilmesi
Oldukca fazla Hidrasyonu Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
- Egzersiz yaparken saatte bir 2-4 bardak su içmelisiniz. Egzersiz yapmak ve terlemek çok fazla su içmeniz gerektiği manasına gelmez, 2-4 bardak su yeterli olacaktır.
- Bir saatten fazla fizyolojik aktivitede olan kişiler spor içeceklerine de başvurabilirler. Zira spor içeceklerinin içinde vücudun gerekseme işittiği sodyum ve potasyum benzeri elektrolitler bulunur. Böylelikle terleme ile birlikte kaybedilmiş olan elektrolitler geri kazanılabilir.
- Diyabet ve böbrek hastalığı benzeri hastalıklara sahipseniz en kaliteli iyileştirme için doktora başvurmalısınız.
- Alışılmadık halde normalin üzerinde susamaya başladığınızda esenlik uzmanına başvurmalısınız. Zira bu iyileştirme edilmesi gereksinim duyulan tıbbi bir probleme işaret olabilir.
- Eğer sağlamlık sporu ile uğraşan biriyseniz, yarıştan ilkin ve sonrasında tartılarak ne kadar su kaybettiğinizi görebilirsiniz. Böylelikle ideal olarak almanız gereksinim duyulan su miktarını belirleyebilirsiniz.
Şeker Hastalığı
Şeker hastalığı, malum diğeri adıyla diyabet; son zamanların hastalığı olarak malum bir hastalıktır ve iyileştirme edilmediğinde pek fazlaca ölümcül hastalığın sebebi olabilir. Bu hastalığın Yunan terminolojisindeki karşılığı “Şekerli İdrar”dır.
Kandaki şeker(glukoz) seviyesi normalin üstüne çıktığında normalde şeker içermemesi gereksinim duyulan idrarda şekere rastlanır, bu da diyabet hastalığı ile sonuçlanır.
Şeker Hastalığı ve Açık Renk İdrar İlişkisi
Açık renk idrarın en tehlikeli biçimi “Oldukca fazla Hidrasyon” olarak malum renksiz, berrak görüntüdeki idrardır. Bunun haricinde, bazı hastalıkların fazlaca fazla hidrasyonla dolaylı olarak sentezlendiği tıbbi durumlar vardır. Bunlardan birisi de şeker hastalığıdır.
Diyabetiniz var ise “poliüri” olarak malum “fazlaca fazla idrara çıkma” semptomları görülebilir. Diyabetle birlikte kan şekeriniz anormal derecede yükselir ve gene aynı halde anormal derecede idrara çıkarsınız. Böbrekleriniz normalin üstünde çalışır, böylelikle normalden daha fazlaca suyla birlikte fazla şekeri salgılayacaktır. Böbrekleriniz burada vücudunuzu koruma altına almak için bir sistem oluşturur ancak çok fazla fazla idrara çıktığınız için idrarınız berrak ve renksiz olabilir. İdrarınız haddinden fazla haddinden fazla uzun süre açık ve berrak halini koruduğunda bir uzmana başvurup sebebini öğrenmelisiniz.
Oldukca fazla Hidrasyonla Birlikte Görülen Semptomlar
- Ciltte kuruluk ve kaşıntı durumu
- Ayaklarda uyuşma ve karıncalanma
- Süratli ve normalin üstü kilo kaybı
- Bulanık görme
- Ağızda asetonu çağrıştıran refah bozucu koku gözlenmesi
- Yaraların normalden geç iyi olması
- Oldukca fazla susama
Uluslarası Diyabet Federasyonunun istatiksel verilerine bakılırsa her 11 yetişkinden biri ne olursa olsun diyabet hastalığına sahip. Vatanımızda ve dünyada çok fazla fazla vaka görüldüğünden emareleri kendinde fark edenlerin esenlik uzmanından yardım alması gerekmektedir. Ek olarak diyabet denetim edilemeyecek boyutlara gelirse “ileri derecede fazlaca fazla hidrasyon durumu” veya “diyabetik ketoasidoz” benzeri eleştiri ve dirimsel tehdit oluşturmakta olan tıbbi durumlarla karşılaşabilirsiniz.
Diyabetin ( Şeker Hastalığı) Sebepleri
Diyabetin sebepleri mevzusunda meydana gelen araştırmaların nedeniyle, şeker hastalığının çevresel ve genetik faktörlerin sonucuyla ortaya çıkmış olduğu sonucuna varılmıştır. Şeker hastalığının türlerinden olan “Tip 1 Diyabet” ve “Tip 2 Diyabet” türlerinin hangisine sahipseniz hastalığınızın nedeni ona bakılırsa tespit edilecektir. Şeker hastalığının ihtimaller içerisinde sebepleri şunlardır:
- Yüksek oranda genetik etkenler(Ebeveynlerde diyabet hikayesi olması)
- Çok fazla kiloluluk(fazlaca fazla kilo)
- İleri yaş
- Hareketsiz yaşam biçimi
- Stres benzeri ruhsal durumlar
- Olması ihtiyaç duyulan kabul edilenin üstünde doğum yapma
- Kan şekerinin düzenlenmesinde vazife alan insülin hormonu üretimini gerçekleştiren pankreas organına zarar veren virüsler
- Gebelik sırasında “gestasyonel diyabet” oluşumu benzeri ihtimaller içerisinde durumlar diyabetle sonuçlanabilir.
Iyileştirme Öncesi Diyabet Türünüzü Öğrenin
Diyabet hastalığının en çok fazla görülen iki çeşidi “Diyabet 1” ve Diyabet 2 “dir. Diğeri diyabet hastalığı türleriyse bu türlerin türevleridir.
- Diyabet 1: Diğeri adıyla “insüline bağımlı rejim” pankreasta insülin hormonunun yetersiz olduğu durumlarda ortaya çıkmaktadır. Çoğunlukla çocukluk döneminde ortaya çıkmaktadır ve semptomlar iyileştirme edilirken esenlik uzmanları insülin hormonunun alımını mecburi kılar.
- Diyabet 2: Vücut fonksiyonlarında vazife alan hücrelerin, kan şekerini düzenleyen insülin hormonu ile sentezlenememesi, insülin hormonuna karşı duyarsızlaşması sebebiyle meydana gelen şeker hastalığı türüdür.
Diğeri şeker hastalığı türleri şunlardır:
- Gestasyonal Diyabet: Bu diyabet çeşidi gebelik vaktinde gelişir.
- Latent Autoimmune Diabetes in Adults(LADA): Daha çok görülen “Tip 1 Diyabet” ile benzerlik taşır ve insüline bağımlı rejim gerektirir. LADA, daha çok fazla ileri yaşlarda ortaya çıkmaktadır ve bağışıklı sisteminin muntazam çalışmamasının nedeniyle vücut kendiliğinden hasar vermeye adım atar. Bunun tıbbi terimdeki karşılığı “otoimmün”dür.
- Maturity Onset Diabetes (MODY): LADA diyabet türüne nispeten daha erken yaşlarda görünür. Daha çok görülen “Tip 2 Diyabet” türüyle benzerlik taşır.
Şeker Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Esenlik uzmanları, şeker hastalığının tanısında temel iki denetim kullanırlar. Bunlardan biri açlık kan şekeri ölçümüdür. Açlık kan şekeri ölçümü sonucunuzun 126 mg/DI’nin üzerinde olması durumunda diyabet tanısı konur. Eğer açlık kan şekeri ölçümünde netice değerleriniz 100-126 mg/DI aralığındaysa, OGGT(Oral Glukoz Hoşgörü Testi) uygulanır ve tokluk kan şekeri değerinize bakılır. Bunlara ek olarak, 3 aylık kan şekeri baz alınarak bakılan “HbA1C Testi” nedeniyle kan şekerinizin %7 yi geçmesi nedeniyle diyabet tanısı konacaktır.
Tedavisi
Esenlik uzmanınız öykünüzü dinledikten sonrasında yapmış olduğu araştırmaların sonucuna bakacak ve hastalığınızın türünü belirleyecektir. Hangi tip şeker hastalığına sahip olduğunuz tedavinizin biçimini ve süresini belirleyecektir.
Tip 1 Diyabet’e sahipseniz, diyabetin temeli pankreastaki insülin hormonunun yetersizliği olduğundan, hekiminiz temel olarak insülin tedavisi uygulamaya yoğunlaşacaktır. Bunun bununla birlikte insülin tedavisini destekleyen kontrollü bir beslenme sıralaması önerecektir. Tip 1 Diyabet’e sahip biriyseniz insülin dozunun, tüketilen karbonhidrat miktarına bakılırsa ayarlandığını unutmamanızda yarar vardır. Hekiminizin uyguladığı insülin tedavisinin yanında beslenme düzeninize dikkatli olmanız hayatınızı kolaylaştıracaktır.
Tip 2 Diyabet’e sahipseniz, diyabetin temeli insülin hormonunun duyarlılığından kaynaklandığı için hekiminiz doğrudan insülin hormonu duyarlılığını arttıracak ve salınımı arttıracak “Oral Antidiyabetik” ilaçları kullanmanızı elde edecektir. Buna ek olarak beslenme düzeninizi hekiminizin kontrolünde değiştirmeniz gerekebilir.
Iyileştirme Sonrası
Şeker hastalığında, doktor kontrolünden çıkıldığında ve öneri edilen iyileştirme ilkelerine uyulmadığı taktirde kan şekeri yüksek seviyelere çıkabilir. Bu durum bazı istenmeyen tıbbi durumlara ve komplikasyonlara sebep olabilir:
- Nöropati(Sinir harabiyeti)
- Retinopati(Göz retinasında hasar oluşumu)
- Nefropati(Böbreklerde hasar oluşumu)
Diyabet Hastalığı, dirimsel tehlikesi olan bir hastalık olduğundan iyileştirme sonrasında da devamlı olarak kontrole gidilmeli ve idrar rengi takip edilmelidir.
Diüretikler
Herhangi bir nedenden “Diüretik” ilaç kullandığınızda bunun idrar renginize tesiri olabilir. Vücuttan idrar olarak atılan su ve tuz miktarını arttırmakla görevli olan bu ilaçlar “su hapları” olarak da bilinir. İdrar renginiz çok fazla koyuysa hekiminiz size diüretik ilaç tavsiyesi verecektir. Bunun nedeniyle idrar renginiz diüretik ilaç kullanımına bağlı olarak renksiz ve berrak bir hale gelebilir. Normalde yüksek gerilim tedavisinde reçete edilen diüretikler, daha bir çok fazla alandaki tıbbi durumlara destek olmak için tasarlanmıştır.
Diüretik İlaç Türleri
- Yüksek gerilim tedavisinde kullanılan Tiazid Diüretikleri
- Kalp yetmezliği tedavisinde reçete edilen Döngü Diüretikleri
- Dehidrasyon benzeri ciddi problemlerin tedavavisinde kullanılan Potasyum Tutucu Diüretikler
Yukarıdaki kategorilize edilmiş hastalıklardan birine sahipseniz ve bununla ilişik olan bir Diüretik ilaç kullandıysanız idrar renginiz açık renk olacaktır. İlaçların kullanımı sona erdirildiğinde idrar renginin 1-2 gün içinde normale dönmesi beklenir, eğer dönmüyorsa ne olursa olsun bir uzmana başvurmalısınız. Şayet bu durum daha değişik bir tıbbi göstergenin habercisi olabilir.
Diüretik İlaçların Yan Tesiri Var Mıdır?
Doktor kontrolünde ve tıbbi yönergelerle alıntığında diüretikler yan etkiye yol açmaz. Lakin gene de ihtimaller içerisinde bazı yan tesirleri olabilir. Bunlar şunlardır:
- Baş ağrısı ve baş dönmesi
- Kas krampları
- Kanda düşük potasyum seviyesi(potasyum tutucu diüetiklerdeyse tam tersine rastlanabilir)
- Susuzluk, sürekli su içme ihtiyacı
- Düşük sodyum seviyeleri
- Artan kolestrol seviyesi
- Cilt döküntüsü ve kaşıntı
- Arta kan şekeri
- Eklem ağrısıyla birlikte gerçekleşen gut hastalığı
- İshal
Gebelik
İdrarınız fazlaca fazla derecede su içmediğiniz halde açık ve berrak bir haldeyse ve gebelik beklentiniz var ise bu gebelik göstergesi olabilir. Bayanların gebelik sırasında yaşayabileceği “Gestasyonel Diyabet” durumu, çoğunlukla hafif bir şekilde derecede seyreder ve gebelik sonlandığında Gestasyonel Diyabet durumu da sonlanır. Hamilelikte Gestasyonel Diyabet olmasının sebebi, hanım plesentasının idrar çıkışını etkileyecek bir hormon olan “vazopressin”i yok eden bir enzim üretmesidir. Bir çok süre olması ihtiyaç duyulan kabul edilen bir durum olsa dahi bu grupta yer edinen hanımefendilerin esenlik uzmanlarına başvurmasında yarar vardır.
Diyabet Şekeri
Diyabet şekeri, açık ve berrak renk idrarla sonuçlanan ciddi bir tıbbi durumdur. Açık renk idrara sebep olmasının sebebi, kişilerde 3 litreden fazla idrar yapma durumuna sebep olmasıdır. Bu biçimde bir durumda böbrek sistemi işlevini yitirebilir ve çalışamayacak noktaya gelebilir.
Diyabet Şekeri Türleri
- Merkez Diyabet: Vasopressin hormonunun olması ihtiyaç duyulan halde üretilmemesi sebebiyle beyine hasar verebilir.
- Nefrojenik Diyabet: Bir hastanın böbrekleri vasopressin hormonuna yanıt vermediğinde ortaya çıkabilir.
- Dipsogenic: Bedendeki “hipotalamus” bölgesinde yer edinen susuzluk mekanizmasının kusurlu çalışmasıyla ortaya çıkabilir.
- Gestasyonel: Gebelik sırasında, beyinde bulunan ve susuzluk mekanizmasını denetim eden kısmın hasar görmesi veya yaralanması nedeniyle ortaya çıkabilir.
Ne Süre Doktora Başvurulmalı?
Olması ihtiyaç duyulan koşullar altında bir kişinin günlük olarak idrara çıkmış olduğu miktar 1-2 litre içerisinde olmalıdır. Çok Fazla berrak ve renksiz idrar dendiğinde akla ilk gelen kişinin çok fazla fazla su içmesi(günde 3 litreyi geçecek kadar) gelir. Bu durum geçici olduğu süre tehlikesizdir ancak su içme düzeninin değiştirilmesinden sonrasında aynı halde devam etmekte ise vücudunuz size bir şey anlatmak istiyor olabilir. Bazı uzmanlar, çok fazla fazla su içmenin altında ruhsal bir eksiklik arayabilir.
Esenlik uzmanına başvurduğunuzda size, günlük yaşantınızla(beslenme şekli, günlük içilen su miktarı, günlük gidişat, yaşanmış olan yerin iklim koşulları) ilgili sorular soracaktır. Çoğunlukla doktorların şikayetlerinizi dinledikten sonrasında sordukları temel sorular vardır. Bunlar:
- Son zamanlarda bilinç bulanıklığı yaşıyor musunuz?
- Son günlerde bir günü aşan baş ağrısı şikayetiniz oldu mu?
- Eğer yetişkinseniz, iki günü aşan kusma ve ishal şikayetleriniz var mı?
- Uyku sorunları yaşıyor musunuz?
- Kısa süre içerisinde idrar yolu enfeksiyonu şikayetiniz oldu mu?
- Kısa süre içerisinde böbrek taşı veya diğeri böbrek yaralanmaları yaşadınız mı?
Açık Renkli İdrar Tedavisi
Meydana gelen tetkikler sebebiyle idrarınızın açık ve berrak olmasının sebebi olarak hangi etken ve etkenler tespit edilmişse, tedaviniz buna bağlı olarak olacaktır. Bu bağlamda, açık renk idrarın en belirgin sebebi olan etken çok fazla su içmenizse ilk aşama olarak suyu azaltmanız beklenir. Bunun nedeniyle idrar renginiz değişmezse diğeri aşamalara ve ihtimaller içerisinde gizlenmiş diğeri tıbbi durumlar araştırılacaktır.
Eğer Diyabete(Şeker Hastalığı) sahipseniz insülin tedavisi ve bazı oral ilaçlar reçete edilerek iyileştirme edilir. İnsülin hormonu bu ilaçlar yardımıyla vücut dokularının gerekseme işittiği glikozu hücrelere taşır ve idrarın şekerli olmasını engeller.